
Charité bien ordonnée...
Connaissez-vous le proverbe qui commence par cette expression ? Il vous sera utile pour comprendre ce chapitre de la Nef des fous. Voici le titre proposé par Locher :
De obliuione sui ipsius
Arrivez-vous à le comprendre ? Sinon, regardez sa traduction. Pensez-vous qu'il s'agisse d'une qualité ou d'un défaut ?
Et voici la formulation, différente, qu'en donne Josse Bade :
Negligere propria.
Gravure et poèmes

À partir de la gravure, quelle situation imaginez-vous ? Vérifiez vos hypothèses en essayant de traduire le poème de Locher.
Qui uolet alterius subitas extinguere flammas
Atque suae patitur urere tecta domus
Est fatuus ; decet et stultorum fistula talem
Aduocet ut stolidos ad sua uota uiros.
Consultez la traduction.
Puis le poème de la Nef des fous de Josse Bade.
Stultus ad alterius praeceps incendia fertur
Neglectisque suis sedat flammas alienas .
Vir prudens fratri sic consulit atque propinquis
Vt sibi prospiciat, sibi proximus est quia quisque.
Vous pouvez confronter votre compréhension du poème à sa traduction.
Commentaires
Voici le commentaire moral de Sébastien Brant dans la Nef latine de Locher :
Agris suis sitientibus, alieni irrigandi non sunt. Ordinata charitas incipit a seipsa. Qui sapiens sibi ipsi prodesse nequit, nequicquam sapit. Miserere animae tuae placens deo.
Et voici le commentaire que Josse Bade ajoute dans sa propre Nef. Il porte sur le poème écrit par Bade lui-même, et que vous venez de lire (Stultus ad alterius praeceps incendia fertur...). Les mots en italique sont soit des citations (notamment de la Bible), soit les mots du poème qui sont expliqués.
Stultus etc. : ut ex titulo patet. Satyra haec scribitur in eos qui propria negligunt et aliena curant ; qui certe plurimi sunt, cum tamen charitas a seipsa incipiat. Nam quidem scriptum est : ordinauit in me charitatem ; sic quidam intelligunt : ut uerus ordo sit ut supra omnia diligamus deum per quem sumus et consistimus, deinde nos et tum proximum unum ; et Terentius in Andria : proximus sum egomet mihi. Ordo est : Stultus fertur praeceps id est « praecipitanter » ad incendia alterius ; et sedat id est « extinguit » flammas alienas, neglectis propriis. Vir prudens consulit id est « prospicit » sic fratri atque proprinquis : ut prospiciat id est« prius consulat sibi » quia quisquam est proximus sibi. Et, ut dicitur, charitas a se incipit ; uerum est illud : « Miserere animae tuae placens deo. »